(Ne okuyordum? Eobert Merton hakkında Vikipedi tanımlamaları)
Merton "self-fulfilling prophecy" diyince fancy oluyor ve akademik alanda imza atıyor da biz her gün "40 kez söylersen olur" deyince niye adamdan sayılmıyoruz?
aynı şey değil çünkü. self fulfilling prophecy'de söylenen kehanet gerçekleşmesin diye uğraştığın için kehanet gerçekleşiyor. kırk kez söylersen olur ise tamamen bir statistical inference sonucu ortaya çıkıyor. olma olasılığı daha yüksek olan bir şeyi daha çok dile getiriyorsun. sonra o olay olunca da sanki sen söyledin diye olmuş gibi oluyor. mesela "kenardan yürüme, araba çarpacak" diyorsun. çünkü kenardan yürürsen araba çarpma olasılığının çok olduğunu biliyorsun. sonra mesela kenardan yürümeye devam ettin sen. ben tekrar "kenardan yürüme, araba çarpacak" diyorum. bu olay 40 kez olsun mesela. kenardan yürürken araba çarpma olasılığı da yaklaşık %2.5 olsun mesela. 40 seferde araba çarpabilir o zaman sana. sonra sen diyorsun ki "bak işte, 40 kez söyledin araba çarptı. öyle demesen araba çarpmazdı". Yani bütün suçu bana atıyorsun. ama ben bunun altında kalır mıyım? kalmam. hemen sen daha bunu demeden ben "ben demiştim" diyip zeytin yağı gibi üste çıkıyorum. sonra olaylar olaylar derken sen iyileşiyorsun ve gelip benden özür diliyorsun. sonra ben sana temel istatistik ve olasılık anlatıyorum tekrar. çünkü sen hep unutmuşsun bunları sosyoloji okurken. sonra kan ter içinde uyanıyorum. aslında hepsi rüyaymış. sana araba falan çarpmamış. rahatlıyorum. işte böyle. sen nasılsın? neler yapıyorsun?
aynı şey değil çünkü. self fulfilling prophecy'de söylenen kehanet gerçekleşmesin diye uğraştığın için kehanet gerçekleşiyor. kırk kez söylersen olur ise tamamen bir statistical inference sonucu ortaya çıkıyor. olma olasılığı daha yüksek olan bir şeyi daha çok dile getiriyorsun. sonra o olay olunca da sanki sen söyledin diye olmuş gibi oluyor. mesela "kenardan yürüme, araba çarpacak" diyorsun. çünkü kenardan yürürsen araba çarpma olasılığının çok olduğunu biliyorsun. sonra mesela kenardan yürümeye devam ettin sen. ben tekrar "kenardan yürüme, araba çarpacak" diyorum. bu olay 40 kez olsun mesela. kenardan yürürken araba çarpma olasılığı da yaklaşık %2.5 olsun mesela. 40 seferde araba çarpabilir o zaman sana. sonra sen diyorsun ki "bak işte, 40 kez söyledin araba çarptı. öyle demesen araba çarpmazdı". Yani bütün suçu bana atıyorsun. ama ben bunun altında kalır mıyım? kalmam. hemen sen daha bunu demeden ben "ben demiştim" diyip zeytin yağı gibi üste çıkıyorum. sonra olaylar olaylar derken sen iyileşiyorsun ve gelip benden özür diliyorsun. sonra ben sana temel istatistik ve olasılık anlatıyorum tekrar. çünkü sen hep unutmuşsun bunları sosyoloji okurken. sonra kan ter içinde uyanıyorum. aslında hepsi rüyaymış. sana araba falan çarpmamış. rahatlıyorum.
YanıtlaSilişte böyle. sen nasılsın? neler yapıyorsun?